“Sản phẩm của tôi chất lượng tốt, đạt chuẩn quốc tế, chỉ cần tìm được người mua ở nước ngoài là có thể xuất khẩu thành công!”
“Thấy công ty bên cạnh xuất hàng đi Mỹ, đi Âu được, chắc mình cũng làm được thôi. Cứ làm rồi tính.”
“Mấy chuyện thủ tục, pháp lý phức tạp quá, nghĩ đến đã thấy nản. Thôi cứ tập trung bán trong nước cho lành.”
Trong các buổi làm việc chiến lược, đây là những luồng suy nghĩ, những ngộ nhận phổ biến mà tôi thường xuyên nghe được từ các CEO, Founder của các doanh nghiệp B2B Việt Nam.
Một bên là sự lạc quan có phần ngây thơ, xem việc “ra biển lớn” chỉ đơn giản là một giao dịch mua bán xuyên biên giới. Một bên là nỗi sợ hãi cố hữu trước một “mê cung” đầy rẫy những rủi ro về thủ tục, pháp lý và những khác biệt văn hóa.
Cả hai cách tiếp cận này, dù đối lập, đều đến từ một điểm chung: Họ đang nhìn vào việc xuất nhập khẩu như một hành động đơn lẻ, chứ không phải một bài toán chiến lược toàn diện.
Tại MondiaL, với kinh nghiệm của một đối tác tăng trưởng, chúng tôi khẳng định: Xuất nhập khẩu B2B thành công không bắt đầu từ một đơn hàng. Nó bắt đầu từ một chiến lược.
Bài viết này sẽ không chỉ liệt kê các thủ tục hải quan khô khan. Chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng một lăng kính tư duy để biến “cạm bẫy” rủi ro thành “lộ trình” tăng trưởng, giúp doanh nghiệp của bạn không chỉ “bước” ra thế giới, mà còn “đứng vững” và chinh phục thị trường toàn cầu.
Cái Giá Của Việc “Mò Mẫm Trong Đêm”: Khi Doanh Nghiệp Việt Ra Khơi Mà Không Có La Bàn
Rất nhiều doanh nghiệp Việt đã phải trả những cái giá cực kỳ đắt đỏ, thậm chí là phá sản, chỉ vì bước chân vào sân chơi xuất nhập khẩu B2B với một tư duy hời hợt. Họ giống như những con tàu ra khơi trong đêm mà không có hải đồ, không có la bàn.
Bạn có nhận ra những “tảng băng chìm” nguy hiểm này không?
- “Cú sốc” Pháp lý và Thủ tục: Mỗi thị trường, từ EU, Mỹ cho đến Nhật Bản, đều có những “bức tường” kỹ thuật riêng: bộ tiêu chuẩn chất lượng, quy định về an toàn, yêu cầu về chứng nhận nguồn gốc (C/O), các loại thuế quan phức tạp… Một sai sót nhỏ trong chứng từ có thể khiến lô hàng trị giá hàng tỷ đồng của bạn bị “giam” ở cảng hàng tháng trời.
- “Bức tường” Văn hóa: Cách đàm phán của một đối tác người Đức sẽ khác hoàn toàn một đối tác người Nhật. Cách họ định nghĩa về “đúng hẹn”, về “chất lượng”, về một mối quan hệ B2B bền chặt có thể khác xa những gì bạn quen thuộc. Sự thiếu thấu hiểu này là nguồn cơn của những đổ vỡ không đáng có.
- “Vực thẳm” Cạnh tranh và Thương hiệu Vô danh: Sản phẩm của bạn có thể tốt nhất ở Việt Nam, nhưng khi ra thế giới, bạn chỉ là một cái tên xa lạ. Bạn phải cạnh tranh với hàng ngàn đối thủ từ khắp nơi trên thế giới, những người đã có thương hiệu, có mạng lưới phân phối và sự tin tưởng của khách hàng. Lúc này, vũ khí duy nhất bạn có thường là “giá rẻ”, và đó là con đường đi vào ngõ cụt.
- “Mê cung” Logistics và Thanh toán: Một cuộc xung đột ở Biển Đỏ, một cuộc đình công tại một cảng lớn, hay đơn giản là đối tác không thanh toán đúng hạn qua phương thức T/T… những rủi ro trong chuỗi cung ứng toàn cầu có thể phá vỡ toàn bộ kế hoạch kinh doanh của bạn.
Việc phó mặc con tàu doanh nghiệp cho may rủi trên đại dương đầy bão tố này không phải là sự dũng cảm. Đó là sự liều lĩnh.
Dịch Chuyển Tư Duy Cốt Lõi: Từ “Bán Một Container Hàng” Sang “Xây Dựng Một Thị Trường”
Lối thoát khỏi mê cung rủi ro trên nằm ở một sự thay đổi trong tư duy của người lãnh đạo.
Hãy ngừng hỏi: “Làm sao để tôi bán được lô hàng này?”. Hãy bắt đầu hỏi: “Làm sao để tôi xây dựng được một vị thế vững chắc và bền vững tại thị trường này?”
Câu hỏi đầu tiên chỉ mang lại một giao dịch. Câu hỏi thứ hai sẽ mang lại cả một cơ đồ.
Như Peter Drucker, bậc thầy về quản trị, đã từng nói: “Trong kinh doanh, mục tiêu không phải là tạo ra lợi nhuận, mà là tạo ra và giữ chân khách hàng.” Trong sân chơi xuất nhập khẩu, câu nói này càng trở nên sâu sắc. Bạn không thể “giữ chân” một khách hàng ở cách xa nửa vòng trái đất chỉ bằng một sản phẩm tốt.
“Tấm Hộ Chiếu” Quyền Lực: Lộ Trình 4 Bước Để Doanh Nghiệp Việt Chinh Phục Thế Giới
Để một doanh nghiệp có thể tự tin “xuất ngoại”, họ cần một “tấm hộ chiếu”. Tấm hộ chiếu đó không phải là giấy phép kinh doanh. Đó là sự chuẩn bị chiến lược một cách toàn diện. Tại MondiaL, chúng tôi tin rằng tấm hộ chiếu đó được cấu thành từ 4 yếu tố cốt lõi.
1. “Bộ Não” Nghiên Cứu: Thấu Hiểu Thị Trường Trước Khi “Chạm” Vào Nó
Đây là bước đi đầu tiên và quan trọng nhất, nhưng lại thường bị xem nhẹ nhất.
- Vượt ra ngoài những con số vĩ mô: Đừng chỉ đọc các báo cáo chung chung về quy mô thị trường. Hãy đào sâu để trả lời những câu hỏi chiến lược:
- Ai là khách hàng lý tưởng của mình tại thị trường đó? “Nỗi đau” của họ là gì?
- Đối thủ cạnh tranh trực tiếp là ai? Họ mạnh ở điểm nào, yếu ở điểm nào? Đâu là “khoảng trống” để mình chen chân vào?
- Kênh phân phối nào là hiệu quả nhất? Qua nhà phân phối lớn, qua các đại lý chuyên ngành, hay bán trực tiếp?
- Thử nghiệm trước khi đầu tư lớn: Thay vì đầu tư ồ ạt, hãy bắt đầu bằng những bước đi nhỏ: tham gia các hội chợ triển lãm quốc tế, gửi hàng mẫu, tìm kiếm một vài đối tác tiên phong để thử nghiệm.
2. “Trái Tim” Thương Hiệu: Ngôn Ngữ Chung Để Kết Nối Toàn Cầu
Khi một đối tác ở Đức “Google” tên công ty của bạn, họ sẽ thấy gì? Một website sơ sài, lạc hậu? Hay một hình ảnh chuyên nghiệp, đẳng cấp và đáng tin cậy?
Trong giao dịch quốc tế, khi không thể gặp mặt trực tiếp, thương hiệu chính là người bán hàng thầm lặng nhưng quyền lực nhất của bạn.
- Xây dựng một thương hiệu B2B chuẩn quốc tế:
- Tên thương hiệu và câu chuyện: Có dễ đọc, dễ nhớ và phù hợp với văn hóa của thị trường mục tiêu không?
- Hệ thống nhận diện: Từ logo, màu sắc cho đến bao bì sản phẩm, tất cả có tạo ra một cảm giác chuyên nghiệp và nhất quán không?
- Các công cụ “chào hàng”: Website đa ngôn ngữ có phải là một showroom online 24/7 không? Profile năng lực bằng tiếng Anh có đủ sức thuyết phục không?
- Triết lý “Thiết kế sinh lời” của MondiaL: Chúng tôi không chỉ “vẽ đẹp”. Chúng tôi đảm bảo rằng mỗi sản phẩm thiết kế đều là một công cụ bán hàng hiệu quả, giúp bạn kể câu chuyện về chất lượng và sự chuyên nghiệp một cách trực quan và mạnh mẽ nhất.
3. “Đôi Tay” Vận Hành: Sự Chuyên Nghiệp Trong Từng Chi Tiết
Uy tín được xây dựng từ những chi tiết nhỏ nhất. Một quy trình vận hành trơn tru, chuyên nghiệp là bằng chứng rõ ràng nhất cho năng lực của bạn.
- Nắm vững “luật chơi”: Hiểu rõ các điều kiện thương mại quốc tế (Incoterms), các phương thức thanh toán (L/C, T/T…), và các thủ tục hải quan cần thiết. Nếu bạn không phải là chuyên gia, hãy tìm đến họ.
- Xây dựng một hệ sinh thái đối tác tin cậy:
- Công ty Giao nhận (Freight Forwarder): Họ không chỉ là người vận chuyển. Họ là những nhà tư vấn có thể giúp bạn tối ưu hóa chi phí, thời gian và các thủ tục phức tạp.
- Ngân hàng và các đơn vị tư vấn pháp lý: Để đảm bảo các giao dịch tài chính và hợp đồng của bạn được an toàn.
4. “Cái Bắt Tay” Văn Hóa: Xây Dựng Lòng Tin Xuyên Biên Giới
Cuối cùng, mọi hoạt động kinh doanh B2B đều là mối quan hệ giữa người với người.
- Học cách giao tiếp: Tìm hiểu về văn hóa kinh doanh của đối tác. Cách họ chào hỏi, cách họ đàm phán, cách họ xây dựng mối quan hệ. Sự tôn trọng và thấu hiểu văn hóa sẽ là cây cầu vững chắc nhất.
- Xây dựng sự tin tưởng từng bước: Đừng kỳ vọng có được những hợp đồng lớn ngay lập tức. Hãy bắt đầu bằng những đơn hàng nhỏ, thực hiện chúng một cách hoàn hảo, và dần dần xây dựng lòng tin qua sự nhất quán và đáng tin cậy của bạn.
Đừng chỉ xuất khẩu một sản phẩm, hãy xuất khẩu một thương hiệu Việt Nam đầy tự hào
Hành trình “vươn ra biển lớn” của các doanh nghiệp B2B Việt Nam không còn là một giấc mơ xa vời. Cánh cửa đã rộng mở. Nhưng để bước qua cánh cửa đó và đi xa, bạn không thể chỉ đi bằng một sản phẩm tốt. Bạn phải đi bằng một chiến lược thông minh và một thương hiệu mạnh.
Thương hiệu chính là “tấm hộ chiếu” giúp bạn được nhận diện và chào đón. Chiến lược chính là “tấm bản đồ” giúp bạn đi đúng hướng và tránh được bão tố.
Sứ mệnh của chúng tôi là trở thành “Đối tác Kiến tạo Tăng trưởng”, người đồng hành cùng bạn để xây dựng nên “tấm hộ chiếu thương hiệu” đầy quyền lực đó. Chúng tôi kết nối “Bộ não” chiến lược và “Trái tim” sáng tạo để đảm bảo rằng, khi doanh nghiệp của bạn mang tên “Made in Vietnam” ra thế giới, đó là một cái tên đầy tự hào và uy tín.
Bạn đã sẵn sàng để không chỉ bán hàng, mà là để chinh phục thị trường toàn cầu chưa?
Nếu câu trả lời là có, hãy bắt đầu bằng một cuộc đối thoại. Hãy đặt lịch một phiên làm việc chiến lược miễn phí với đội ngũ chuyên gia của MondiaL. Hãy cùng nhau vẽ nên một hải trình tăng trưởng thực sự “sinh lời”.
