“Tháng này kinh doanh hơi khó khăn, chắc mình cắt bớt tiền quảng cáo lại em ạ.” “Công ty mình còn dư một ít tiền, hay là mình chạy thử quảng cáo trên kênh X xem sao?”
Bạn có thấy những câu nói này quen không?
Trong các buổi làm việc chiến lược với CEO, đây là những câu nói mà đội ngũ MondiaL nghe thấy nhiều đến mức đáng báo động. Nó phản ánh một trong những ngộ nhận nguy hiểm và phổ biến nhất trong các doanh nghiệp Việt: xem ngân sách marketing như một khoản “tiền tiêu vặt”.
Đó là một khoản chi phí có thể co giãn tùy hứng. Khi vui, khi có tiền, thì “vung tay”. Khi khó khăn, đó là thứ đầu tiên bị cắt bỏ không thương tiếc. Cách tiếp cận này biến marketing từ một động cơ tăng trưởng trở thành một canh bạc may rủi. Nó không chỉ làm lãng phí tiền bạc, mà còn bào mòn tiềm năng phát triển dài hạn của cả một doanh nghiệp.
Nếu bạn vẫn đang loay hoay với việc phân bổ ngân sách marketing một cách cảm tính, nếu bạn xem nó như một chi phí thay vì một khoản đầu tư, thì bạn đang tự tay bóp nghẹt cỗ máy kiếm tiền quan trọng nhất của mình. Bài viết này sẽ giúp bạn thay đổi tư duy đó.
Khi marketing bị “xử trảm” đầu tiên: Vòng xoáy đi xuống của doanh nghiệp
Việc cắt giảm ngân sách marketing ngay khi gặp khó khăn về doanh thu cũng giống như một người nông dân, trong lúc đói kém lại quyết định ăn hết số hạt giống của mình. Anh ta có thể no bụng trong hôm nay, nhưng sẽ không còn gì để gieo trồng cho mùa vụ tiếp theo.
Đây là một vòng xoáy tử thần.
- Doanh thu giảm.
- Cắt ngân sách marketing để “tiết kiệm chi phí”.
- Thương hiệu biến mất khỏi tâm trí khách hàng, khách hàng tiềm năng không được tiếp cận.
- Doanh thu tiếp tục giảm sâu hơn.
- Và vòng lặp lại tiếp diễn.
“Người đàn ông ngừng quảng cáo để tiết kiệm tiền cũng giống như người đàn ông dừng đồng hồ để tiết kiệm thời gian.” – Henry Ford
Câu nói kinh điển của Henry Ford đã chỉ ra sự phi lý của hành động này. Marketing không phải là thứ bạn làm khi có thời gian hay tiền bạc. Đó là thứ bạn làm để tạo ra thời gian và tiền bạc.
Cách tiếp cận sai lầm trong việc lập ngân sách thường rơi vào 3 cái bẫy chính:
1. Cái bẫy “Ngân sách hạt tiêu”
Đây là khi doanh nghiệp chỉ dành một khoản ngân sách quá nhỏ, gần như không đáng kể, nhưng lại kỳ vọng vào những kết quả phi thường. Họ muốn xây một tòa nhà chọc trời nhưng chỉ chi tiền mua vật liệu cho một căn nhà cấp bốn.
Kết quả là các hoạt động marketing chỉ như “muối bỏ bể”, không đủ sức tạo ra bất kỳ tác động nào có ý nghĩa, cuối cùng dẫn đến kết luận sai lầm: “Marketing không hiệu quả”.
2. Cái bẫy “Tất tay vào một kênh”
“Facebook Ads đang ra đơn tốt, dồn hết tiền vào đó đi!”. Tư duy này biến một kênh marketing thành một “nguồn sống” duy nhất của doanh nghiệp. Nó vô cùng rủi ro. Điều gì sẽ xảy ra khi thuật toán của kênh đó thay đổi?
Khi chi phí quảng cáo tăng vọt? Hay khi đối thủ cạnh tranh cũng nhận ra và nhảy vào “tất tay” cùng bạn? Phụ thuộc vào một kênh duy nhất cũng giống như bạn xây nhà trên một cây cột.
3. Cái bẫy “Ngân sách cảm tính”
Đây là kiểu ngân sách không dựa trên bất kỳ một kế hoạch hay mục tiêu nào. Việc phân bổ tiền phụ thuộc hoàn toàn vào cảm hứng của người lãnh đạo. “Tháng này thử 20 triệu cho kênh A, tháng sau thấy không ổn thì chuyển 30 triệu qua kênh B”.
Cách làm này biến hoạt động marketing thành một chuỗi các thử nghiệm rời rạc, không có dữ liệu để đánh giá, không có bài học nào được rút ra. Tiền cứ thế bị “đốt” mà không ai hiểu tại sao.
Ngân sách marketing: Từ chi phí thành khoản đầu tư chiến lược
Để thoát khỏi những cái bẫy trên, điều đầu tiên và quan trọng nhất là bạn phải thay đổi tư duy. Hãy ngừng gọi nó là “chi phí marketing”. Hãy bắt đầu gọi nó là “Đầu tư cho tăng trưởng”.
Khi xem nó là một khoản đầu tư, bạn sẽ tiếp cận nó một cách hoàn toàn khác. Bạn sẽ không hỏi “Mình nên tiêu bao nhiêu?”. Bạn sẽ hỏi “Mình cần đầu tư bao nhiêu để đạt được mục tiêu X?”.
Một kế hoạch ngân sách marketing thông minh không phải là một con số ngẫu nhiên. Nó phải được xây dựng một cách chiến lược, dựa trên mục tiêu và có phương pháp rõ ràng.
Bước 1: Ngân sách phải đi sau mục tiêu
Đây là nguyên tắc vàng. Bạn không thể quyết định ngân sách nếu chưa biết mình muốn đi đâu. Ngân sách marketing phải được xây dựng dựa trên mục tiêu SMART mà bạn đã vạch ra.
- Để đạt mục tiêu có 150 khách hàng tiềm năng chất lượng trong quý 4, chúng ta cần tiếp cận bao nhiêu người? Với tỷ lệ chuyển đổi trung bình là bao nhiêu? Và chi phí để có một lượt tiếp cận trên các kênh dự kiến là bao nhiêu?
- Trả lời những câu hỏi này sẽ cho bạn một con số ngân sách ước tính dựa trên mục tiêu cụ thể, chứ không phải một con số “án chừng”.
Bước 2: Lựa chọn phương pháp lập ngân sách phù hợp
Có nhiều cách để lập ngân sách, nhưng phương pháp “Mục tiêu và Nhiệm vụ” (Objective and Task) là phương pháp hiệu quả và mang tính chiến lược nhất. Nó bao gồm:
- Xác định mục tiêu rõ ràng (VD: Giành 10% thị phần).
- Xác định các nhiệm vụ cần làm để đạt mục tiêu (VD: Chạy chiến dịch nhận diện thương hiệu, sản xuất 20 video chuyên sâu, tổ chức 3 hội thảo trực tuyến…).
- Ước tính chi phí để thực hiện từng nhiệm vụ đó.
- Tổng chi phí của tất cả các nhiệm vụ chính là ngân sách marketing cần thiết.
Phương pháp này đảm bảo rằng mỗi đồng bạn chi ra đều có một mục đích cụ thể và gắn liền trực tiếp với kết quả kinh doanh.
Bước 3: Áp dụng quy tắc 70-20-10 để phân bổ thông minh
Khi đã có tổng ngân sách, làm thế nào để phân bổ cho các kênh một cách hợp lý? Quy tắc 70-20-10 là một kim chỉ nam tuyệt vời:
- 70% ngân sách: Dành cho những kênh đã được chứng minh là hiệu quả, là “con gà đẻ trứng vàng” của bạn (VD: SEO, Google Ads). Đây là phần đầu tư an toàn để duy trì dòng tiền.
- 20% ngân sách: Dành cho những kênh mới nổi, có tiềm năng nhưng chưa chắc chắn (VD: Xây dựng kênh TikTok, hợp tác với các Influencer mới). Đây là khoản đầu tư để mở rộng và tìm kiếm cơ hội tăng trưởng mới.
- 10% ngân sách: Dành cho những thử nghiệm hoàn toàn mới, có thể rủi ro cao nhưng cũng có thể mang lại đột phá lớn (VD: Thử nghiệm một nền tảng quảng cáo mới, một định dạng nội dung chưa ai làm). Đây là khoản đầu tư cho tương lai.
Quy tắc này giúp bạn cân bằng giữa việc duy trì sự ổn định và thúc đẩy sự đổi mới, tránh việc “bỏ hết trứng vào một giỏ”.
Cách MondiaL biến ngân sách từ “canh bạc” thành “khoản đầu tư có lãi”
Tại MondiaL, chúng tôi được định vị là
“Đối tác Kiến tạo Tăng trưởng”. Chúng tôi hiểu rằng, sự lo lắng về ngân sách là một trong những rào cản lớn nhất khiến các doanh nghiệp ngần ngại đầu tư bài bản cho thương hiệu.
Đó là lý do tại sao phương pháp luận “Lộ Trình Tăng Trưởng 3D” của chúng tôi được thiết kế để giải quyết triệt để bài toán này.
- Trong giai đoạn “Chẩn Đoán” (Discover), chúng tôi không chỉ làm việc trên các ý tưởng sáng tạo. “Bộ Não” chiến lược của MondiaL sẽ ngồi cùng bạn để phân tích các mục tiêu kinh doanh, từ đó đưa ra các kịch bản ngân sách đầu tư tương ứng. Chúng tôi sẽ trả lời câu hỏi: “Với mục tiêu X, anh/chị cần một khoản đầu tư Y. Nếu ngân sách là Z, thì mục tiêu khả thi sẽ là W.” Sự thẳng thắn và minh bạch này giúp bạn đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu, không phải cảm tính.
- Trong giai đoạn “Kiến Tạo” (Develop), chúng tôi biến ngân sách thành những giải pháp sáng tạo có thể đo lường. Mọi hoạt động, từ thiết kế cho đến truyền thông, đều được tối ưu để mang lại hiệu quả cao nhất trong ngân sách cho phép.
- Và quan trọng nhất, trong giai đoạn “Chứng Minh” (Deliver), chúng tôi theo dõi, đo lường và báo cáo các chỉ số hiệu suất (KPIs), chứng minh Tỷ suất hoàn vốn (ROI) cho khoản đầu tư của bạn. Chúng tôi biến ngân sách marketing từ một “chi phí” trên báo cáo tài chính thành một “tài sản sinh lời” rõ ràng.
Đây chính là cách chúng tôi hiện thực hóa lời hứa cốt lõi: “Thiết Kế Sinh Lời”.
Ngân sách của bạn đang nói lên điều gì về tham vọng của bạn?
Cách bạn đối xử với ngân sách marketing phản ánh chính xác tầm nhìn và tham vọng của bạn dành cho doanh nghiệp. Một ngân sách được lập một cách qua loa, tùy hứng cho thấy một tham vọng ngắn hạn. Một ngân sách được xây dựng bài bản, có chiến lược và được cam kết lâu dài cho thấy một khát vọng xây dựng một đế chế bền vững.
Vậy, ngân sách marketing của bạn đang ở đâu trên hành trình đó?
Nếu bạn đã sẵn sàng ngừng xem marketing là “tiền tiêu vặt” và bắt đầu biến nó thành khoản đầu tư chiến lược, mạnh mẽ nhất của mình, hãy để các chuyên gia của MondiaL trở thành “giám đốc đầu tư” cho sự tăng trưởng của bạn.
[Bạn muốn xây dựng một kế hoạch ngân sách marketing thực sự sinh lời? Hãy đặt lịch một phiên làm việc chiến lược miễn phí. Chúng tôi sẽ cùng bạn vạch ra một lộ trình đầu tư khôn ngoan cho tương lai của doanh nghiệp.]
MONDIAL – CREATIVE BUSINESS PARTNER
- Hotline: 0933380022
- Website: mondial.vn
- Địa chỉ: 67 Đường Số 3, Quận 3, TP.HCM
