Câu chuyện này có lẽ rất quen thuộc.
Một người thợ làm bánh tài năng, chị Lan, làm ra những chiếc bánh ngon nhất vùng. Bạn bè và gia đình động viên: “Tài như chị phải mở tiệm riêng đi!”. Nghe theo lời khuyên, chị dốc hết vốn liếng, mở một cửa hàng xinh xắn.
Tháng đầu tiên, chị ngập trong hạnh phúc. Nhưng rồi sáu tháng, một năm trôi qua, niềm vui biến mất. Chị Lan nhận ra mình phải làm tất cả mọi việc. Từ nướng bánh, quản lý nhân viên, tính sổ sách, đến xử lý khiếu nại của khách hàng. Chị làm việc 16 tiếng mỗi ngày, mệt mỏi và kiệt sức. .
Đây chính là “Huyền thoại khởi nghiệp” (The Entrepreneurial Myth hay E-Myth) mà tác giả Michael E. Gerber đã chỉ ra trong cuốn sách kinh điển “The E-Myth Revisited”. Đó là một trong những cuốn sách quan trọng nhất mà bất kỳ ai đang hoặc sẽ kinh doanh nên đọc.
Lầm tưởng chết người: Giỏi chuyên môn sẽ giỏi kinh doanh
Cái bẫy mà chị Lan mắc phải bắt nguồn từ một giả định sai lầm. Đó là lầm tưởng rằng một người giỏi về kỹ thuật chuyên môn sẽ tự động điều hành tốt một doanh nghiệp về lĩnh vực đó.
Gerber chỉ ra rằng bên trong mỗi nhà sáng lập đều có ba con người cùng tồn tại:
- Người Kỹ Thuật (The Technician): Người thợ yêu nghề, người chỉ muốn làm công việc chuyên môn của mình. Đây là chị Lan khi đang nướng bánh.
- Người Quản Lý (The Manager): Người muốn mọi thứ phải có trật tự, kế hoạch và quy trình.
- Người Chủ (The Entrepreneur): Người có tầm nhìn, người mơ về tương lai và những cơ hội lớn.
Vấn đề của hầu hết các doanh nghiệp nhỏ là chúng được khởi sự bởi một “Người Kỹ Thuật”. Và khi doanh nghiệp vận hành, “Người Kỹ Thuật” này không muốn từ bỏ công việc chuyên môn, dẫn đến việc họ bị mắc kẹt trong chính doanh nghiệp của mình.
Vậy làm sao để thoát khỏi cái bẫy “làm thuê cho chính mình”?
Bạn có thấy hình ảnh của mình trong câu chuyện trên không? Nếu có, tin tốt là có một lối thoát. Gerber không đưa ra một giải pháp nhanh chóng, ông đưa ra một sự thay đổi trong tư duy.
Ngừng làm việc TRONG doanh nghiệp, hãy bắt đầu làm việc VỚI doanh nghiệp
Đây là ý tưởng cốt lõi của cuốn sách. Thay vì là người thợ làm tất cả mọi việc, bạn phải lùi lại một bước và trở thành kiến trúc sư. Công việc của bạn không phải là làm ra sản phẩm, mà là thiết kế một hệ thống để hệ thống đó làm ra sản phẩm một cách nhất quán.
Xây dựng thương hiệu như một “nguyên mẫu nhượng quyền”
Làm thế nào để hệ thống hóa? Hãy tưởng tượng bạn đang xây dựng doanh nghiệp của mình để có thể nhượng quyền nó vào ngày mai, dù bạn không có ý định đó. Điều này buộc bạn phải ghi lại mọi quy trình, từ cách trả lời điện thoại, cách trưng bày sản phẩm, đến màu sắc của đồng phục.
Việc hệ thống hóa thương hiệu cũng hoạt động theo cách tương tự. Hãy lấy ví dụ về một chủ spa, người có tay nghề trị liệu tuyệt vời. Cô ấy chính là “Người Kỹ Thuật” và là linh hồn của cả spa. Nhưng vấn đề là, cô không thể đi nghỉ mát, vì nếu cô không có ở đó, chất lượng dịch vụ sẽ đi xuống. Thương hiệu của spa gắn liền với cá nhân cô ấy.
Với vai trò là “Chuyên Gia Tăng Trưởng Bằng Thương Hiệu”,MondiaL không chỉ đến để thiết kế một cái logo đẹp. Chúng tôi đến với tư cách “Đối Tác Đồng Kiến Tạo” để giúp người chủ spa đó “hệ thống hóa” trải nghiệm thương hiệu.
“Lộ Trình Tăng Trưởng 3D” của chúng tôi sẽ bắt đầu bằng việc Discover (Chẩn Đoán): trải nghiệm thương hiệu đặc trưng của spa này là gì? Mùi hương nào, âm nhạc nào, cách nhân viên chào khách ra sao sẽ tạo ra một cảm giác nhất quán?
Từ đó, chúng tôi Develop (Kiến tạo) một bộ quy chuẩn thương hiệu. Nó không chỉ là logo, mà là một hệ thống từ bảng hiệu, menu dịch vụ, cho đến kịch bản tư vấn. Hệ thống này giúp cô chủ có thể đào tạo nhân viên mới để họ cũng mang lại trải nghiệm tuyệt vời đó. Giờ đây, thương hiệu không còn phụ thuộc vào một cá nhân. Nó đã trở thành một tài sản của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp của bạn cần Người Chủ, không chỉ cần thêm thợ giỏi
Lý do bạn khởi nghiệp là để có được sự tự do. Nhưng cái bẫy của “Người Kỹ Thuật” lại lấy đi chính sự tự do đó.
Công việc thực sự của một nhà sáng lập không phải là làm mọi việc, mà là tạo ra một cỗ máy có thể vận hành trơn tru mà không cần mình. Chỉ khi đó, bạn mới có thời gian để suy nghĩ về tầm nhìn, về chiến lược, về những bước đi lớn tiếp theo. Chỉ khi đó, bạn mới thực sự là “Người Chủ”.
“Công việc của bạn là chuẩn bị cho doanh nghiệp của bạn cho sự phát triển. Để làm việc VỚI nó, không phải TRONG nó.” – Michael E. Gerber
Hệ thống hóa không giết chết sự sáng tạo. Ngược lại, nó tạo ra không gian cho sự sáng tạo đích thực.
Nếu bạn đang cảm thấy kiệt sức vì phải gánh vác mọi thứ, có lẽ đã đến lúc bạn cần lùi lại một bước. Đã đến lúc ngừng vai trò của một người thợ cần mẫn và bắt đầu vai trò của một người chủ chiến lược.
Việc hệ thống hóa doanh nghiệp bắt đầu từ việc hệ thống hóa thương hiệu. Hãy bắt đầu bước đầu tiên bằng một [Phiên Chẩn Đoán Thương Hiệu]. Đây là cơ hội để các chuyên gia của MondiaL cùng bạn nhìn vào doanh nghiệp của mình từ góc độ của “Người Chủ”, giúp bạn thiết kế một hệ thống thương hiệu mạnh mẽ để giải phóng bạn khỏi công việc hàng ngày.
Link tham khảo: https://sobrief.com/books/the-e-myth-revisited
