“Bên anh chỉ làm ăn trong nước thôi, vươn ra toàn cầu phức tạp lắm.”
“Nói đến chuỗi cung ứng toàn cầu là nghĩ đến các tập đoàn đa quốc gia, chứ doanh nghiệp nhỏ như tụi em làm sao mà quản lý nổi.”
“Chi phí logistics quốc tế, rồi rủi ro tỷ giá, bất ổn chính trị… Thôi cứ tập trung vào thị trường nội địa cho lành.”
Đây có phải là những rào cản, những nỗi sợ vô hình đang kìm hãm khát vọng “vươn ra biển lớn” của chính doanh nghiệp bạn không? Rất nhiều CEO, Founder của các doanh nghiệp B2B Việt Nam nhìn chuỗi cung ứng toàn cầu như một “vực thẳm” đầy rẫy những rủi ro về chi phí, thủ tục và những bất ổn không thể lường trước.
Sự an toàn đó, trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang hội nhập sâu rộng, lại chính là sự nguy hiểm. Việc từ chối tham gia vào sân chơi toàn cầu không chỉ khiến bạn bỏ lỡ những cơ hội tăng trưởng khổng lồ, mà còn có nguy cơ bị chính các đối thủ quốc tế “đánh úp” ngay trên sân nhà.
Tại MondiaL, với kinh nghiệm của một đối tác tăng trưởng, chúng tôi không xem chuỗi cung ứng toàn cầu là một nghiệp vụ logistics đơn thuần. Chúng tôi xem nó là một bài toán chiến lược.
Bài viết này sẽ không đi sâu vào các thủ tục hải quan phức tạp. Chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng một lăng kính tư duy, để biến “vực thẳm” rủi ro thành một “đại lộ” thênh thang, đưa thương hiệu Việt ra thế giới.
Cái Giá Của Việc “Ở Lại Ao Làng”: Khi Thế Giới Phẳng Hơn Bạn Nghĩ
Tư duy “chỉ làm ăn trong nước cho an toàn” ngày càng trở nên lỗi thời. Thế giới ngày nay phẳng hơn bao giờ hết, và sự phẳng đó mang đến cả cơ hội và thách thức.
- Cơ hội: Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam năm 2023 đạt hơn 680 tỷ USD, cho thấy cánh cửa ra thị trường thế giới đang rộng mở hơn bao giờ hết. Khách hàng của bạn không chỉ ở Việt Nam, họ ở khắp mọi nơi.
- Thách thức: Khi bạn không đi ra ngoài, thì người ngoài sẽ đi vào. Các đối thủ cạnh tranh từ Thái Lan, Trung Quốc, Ấn Độ… với chuỗi cung ứng chuyên nghiệp của họ, đã và đang thâm nhập vào thị trường Việt Nam, cạnh tranh trực tiếp với bạn ngay trên “sân nhà”.
Việc không xây dựng năng lực quản lý chuỗi cung ứng toàn cầu không còn là bỏ lỡ cơ hội, mà đang dần trở thành một nguy cơ sống còn. Như Jack Ma, nhà sáng lập Alibaba, đã từng nói: “Thương mại toàn cầu không phải là việc bán hàng cho các quốc gia khác. Nó là một sự thay đổi trong tư duy. Nó là việc bạn xem cả thế giới là thị trường của mình.”
Những “Bóng Ma” Trong Chuỗi Cung Ứng Toàn Cầu: Thách Thức Nào Cho Doanh Nghiệp Việt?
Con đường “ra biển lớn” không hề bằng phẳng. Các doanh nghiệp B2B Việt Nam thường phải đối mặt với những thách thức đặc thù:
- Sự phức tạp về Thủ tục và Quy định: Mỗi quốc gia, mỗi thị trường đều có những hàng rào kỹ thuật, tiêu chuẩn chất lượng, quy định hải quan khác nhau. Việc thiếu hiểu biết có thể khiến lô hàng của bạn bị kẹt lại ở cảng hàng tháng trời, gây thiệt hại nặng nề.
- Thiếu Minh bạch và Tầm nhìn (Lack of Visibility): Đơn hàng của bạn đang ở đâu? Khi nào sẽ đến tay khách hàng? Tại sao nó lại bị trễ? Việc không thể trả lời những câu hỏi này một cách chính xác và nhanh chóng sẽ hủy hoại lòng tin của các đối tác quốc tế.
- Rủi ro từ sự Đứt gãy: Một cuộc xung đột địa chính trị ở Biển Đỏ, một trận thiên tai ở một quốc gia trung chuyển, hay một sự thay đổi chính sách đột ngột… tất cả đều có thể làm chuỗi cung ứng của bạn bị “đứt gãy” chỉ sau một đêm.
- Chi phí Logistics và Biến động tỷ giá: Chi phí vận chuyển quốc tế cao và những biến động khó lường của tỷ giá hối đoái có thể bào mòn toàn bộ lợi nhuận của một đơn hàng.
- Rào cản Văn hóa và Ngôn ngữ: Sự khác biệt trong cách làm việc, đàm phán và giao tiếp có thể dẫn đến những hiểu lầm không đáng có, ảnh hưởng đến mối quan hệ đối tác.
Đối mặt với những “bóng ma” này, rất nhiều doanh nghiệp đã chùn bước. Nhưng những doanh nghiệp thành công nhất lại xem đây là cơ hội để xây dựng một lợi thế cạnh tranh.
Xây Dựng “Cây Cầu” Vươn Ra Biển Lớn: 4 Nguyên Tắc Vàng Trong Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Toàn Cầu
Để chinh phục sân chơi toàn cầu, bạn cần xây dựng một “cây cầu” vững chắc, thay vì một “chiếc bè” mỏng manh. Cây cầu đó được xây dựng trên 4 trụ cột chiến lược.
1. MINH BẠCH – Biến sự phức tạp thành sự tin cậy
Trong một môi trường đầy bất ổn, sự minh bạch chính là đồng tiền giá trị nhất.
- Công nghệ là chìa khóa: Hãy đầu tư vào các nền tảng công nghệ cho phép bạn và khách hàng có thể theo dõi hành trình đơn hàng theo thời gian thực (real-time tracking). Các công nghệ như IoT (gắn cảm biến lên container) hay Blockchain (truy xuất nguồn gốc) không còn là khoa học viễn tưởng, mà đang dần trở thành yêu cầu bắt buộc đối với các thị trường khó tính như EU, Mỹ.
- Giao tiếp chủ động: Đừng đợi khách hàng hỏi. Hãy xây dựng một quy trình giao tiếp chủ động, thông báo cho họ về mọi cột mốc quan trọng, và đặc biệt là cảnh báo sớm về bất kỳ nguy cơ chậm trễ nào kèm theo phương án giải quyết. Sự trung thực này sẽ được đánh giá cao hơn vạn lần so với một lời hứa suông.
2. LINH HOẠT – Xây dựng một hệ thống có khả năng “thích ứng”
Một chuỗi cung ứng được thiết kế như một đường thẳng cứng nhắc sẽ dễ dàng bị gãy. Một chuỗi cung ứng hiện đại phải giống như một mạng lưới linh hoạt.
- Đa dạng hóa: Đừng bao giờ đặt tất cả trứng vào một giỏ. Hãy đa dạng hóa nhà cung cấp nguyên liệu, các đối tác vận chuyển (kết hợp cả đường biển và đường hàng không), và thậm chí là cả thị trường xuất khẩu. Sự đa dạng này giúp bạn giảm thiểu sự phụ thuộc và có thể nhanh chóng chuyển hướng khi một mắt xích gặp sự cố.
- Lên kế hoạch kịch bản (Scenario Planning): Cùng với đội ngũ của mình, hãy ngồi xuống và trả lời câu hỏi: “Điều gì sẽ xảy ra nếu…?” (What if…). Điều gì sẽ xảy ra nếu nhà cung cấp chính của ta đóng cửa? Nếu một cảng biển lớn bị đình công? Việc có sẵn các kịch bản ứng phó sẽ giúp bạn không bị động trước khủng hoảng.
3. HỢP TÁC – Sức mạnh của một hệ sinh thái
Bạn không thể tự mình chinh phục thế giới. Hãy xây dựng một hệ sinh thái các đối tác tin cậy.
- Đối tác 3PL (Third-Party Logistics): Làm việc với các công ty logistics chuyên nghiệp, có kinh nghiệm và mạng lưới toàn cầu. Họ không chỉ là người vận chuyển. Họ là những nhà tư vấn có thể giúp bạn về thủ tục hải quan, tối ưu hóa chi phí và quản lý rủi ro.
- Xây dựng mối quan hệ sâu sắc: Hãy xem các nhà cung cấp và đối tác logistics là một phần mở rộng của doanh nghiệp bạn. Chia sẻ thông tin, minh bạch về kế hoạch, và cùng nhau giải quyết vấn đề. Một mối quan hệ đối tác tin cậy sẽ có giá trị hơn rất nhiều so với một hợp đồng giá rẻ.
4. ĐỊA PHƯƠNG HÓA – Thấu hiểu để chinh phục
Mỗi thị trường có một “luật chơi” riêng. Một chiến lược thành công ở Mỹ chưa chắc đã phù hợp ở Nhật Bản.
- Am hiểu văn hóa và quy định: Hãy đầu tư vào việc nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường mục tiêu, từ các quy định về chất lượng sản phẩm, luật lao động, cho đến văn hóa đàm phán và giao tiếp kinh doanh.
- Tìm kiếm đối tác bản địa: Nếu có thể, hãy hợp tác với các đại lý, nhà phân phối hoặc chuyên gia tư vấn tại chính thị trường đó. Họ sẽ là “hoa tiêu”, giúp con tàu của bạn đi đúng hướng và tránh được những “bãi đá ngầm” về văn hóa, pháp lý.
Lời kết từ MondiaL: Thương hiệu chính là “Hộ Chiếu” quyền lực nhất
Việc xây dựng một chuỗi cung ứng toàn cầu vững chắc là điều kiện cần. Nhưng điều kiện đủ để bạn thực sự thành công trên thị trường quốc tế chính là một thương hiệu mạnh.
Khi bạn bước ra thế giới, khách hàng không biết bạn là ai. Họ không thể đến thăm nhà máy của bạn. Thứ duy nhất họ có thể “chạm” vào ban đầu chính là thương hiệu của bạn, thông qua một website chuyên nghiệp, một profile năng lực thuyết phục, một câu chuyện đầy cảm hứng.
- Thương hiệu xây dựng lòng tin ban đầu: Một thương hiệu được đầu tư bài bản, chuyên nghiệp sẽ là lời bảo chứng đầu tiên cho năng lực và sự nghiêm túc của bạn.
- Thương hiệu giúp bạn định giá cao hơn: Nó biến sản phẩm của bạn từ một “món hàng hóa” thành một “giải pháp có thương hiệu”, giúp bạn thoát khỏi cuộc chiến về giá với các đối thủ từ khắp nơi trên thế giới.
- Thương hiệu là ngôn ngữ chung: Nó vượt qua rào cản ngôn ngữ và văn hóa, truyền tải những giá trị cốt lõi của bạn một cách nhất quán và mạnh mẽ.
Tại MondiaL, chúng tôi không chỉ giúp bạn “thiết kế đẹp”. Chúng tôi giúp bạn xây dựng một “tấm hộ chiếu thương hiệu” đầy quyền lực. Chúng tôi kết nối “Bộ não” chiến lược (sự thấu hiểu thị trường, đối thủ) và “Trái tim” sáng tạo (câu chuyện, hình ảnh, thông điệp) để đảm bảo rằng, khi thương hiệu của bạn “xuất ngoại”, nó sẽ được chào đón và trân trọng.
Hành trình vươn ra biển lớn luôn đầy thách thức. Nhưng với một chiến lược đúng đắn, đó sẽ là hành trình mang lại phần thưởng xứng đáng nhất.
Nếu bạn đã sẵn sàng để không chỉ xuất khẩu một sản phẩm, mà là xuất khẩu một thương hiệu Việt, hãy bắt đầu bằng một cuộc đối thoại. Hãy đặt lịch một phiên làm việc chiến lược miễn phí với đội ngũ chuyên gia của MondiaL. Hãy cùng nhau xây dựng cây cầu vững chắc nhất, đưa doanh nghiệp của bạn đến với thế giới.
