Hãy tưởng tượng một đại dương đỏ ngầu. Nơi đó, những con cá mập (doanh nghiệp) đang điên cuồng cắn xé lẫn nhau để giành giật cùng một nguồn thức ăn (khách hàng) ngày càng khan hiếm. Cuộc chiến đó làm nước biển nhuốm màu đỏ của máu và sự cạn kiệt.
Đó là một hình ảnh khốc liệt, nhưng nó mô tả chính xác thực tế của hầu hết các ngành công nghiệp hiện nay. Các doanh nghiệp đang bị mắc kẹt trong một “đại dương đỏ” của sự cạnh tranh.
Nhưng có một câu hỏi quan trọng. Có cách nào để thoát khỏi cuộc chiến này không? Cuốn sách “Blue Ocean Strategy” (Chiến Lược Đại Dương Xanh) của W. Chan Kim và Renée Mauborgne không chỉ trả lời là “có”, mà còn đưa ra một tấm hải đồ chi tiết để tìm đến những vùng biển xanh trong, yên bình và đầy lợi nhuận.
Đại Dương Đỏ: Khi nỗ lực hơn nữa cũng chỉ dẫn đến ngõ cụt
Bạn có đang cảm thấy quen thuộc với những điều này không?
- Bạn liên tục phải chạy đua về giá với đối thủ.
- Vừa ra một tính năng mới thì ngay lập tức bị sao chép.
- Bạn đổ rất nhiều tiền vào marketing nhưng cảm thấy ngày càng khó để tạo ra sự khác biệt.
Nếu có, rất có thể bạn đang bơi trong một đại dương đỏ. Trong đại dương đỏ, các ranh giới của ngành đã được xác định và các quy luật cạnh tranh đã được định sẵn. Con đường để phát triển duy nhất dường như là phải giành lấy thị phần của đối thủ. Đây là một cuộc chiến có tổng bằng không, nơi có người thắng thì phải có kẻ thua.
Tìm ra đại dương xanh của riêng bạn bằng “đổi mới giá trị”
Vậy đại dương xanh là gì? Đó là những không gian thị trường chưa được khai phá, nơi nhu cầu được tạo ra thay vì bị tranh giành, và ở đó, cạnh tranh trở nên không còn liên quan.
Chìa khóa để mở ra đại dương xanh là một khái niệm mang tên “đổi mới giá trị” (value innovation).
Đổi mới giá trị là gì? Tại sao nó không giống với đổi mới thông thường?
Đổi mới giá trị không chỉ là tạo ra sản phẩm tốt hơn một chút. Đó là việc đồng thời theo đuổi cả sự khác biệt hóa và chi phí thấp. Nó là việc tạo ra một bước nhảy vọt về giá trị cho khách hàng, đồng thời loại bỏ đi những yếu tố không cần thiết để giảm chi phí.
Sơ đồ 4 hành động: Chìa khóa để mở ra thị trường mới
Để thực hiện đổi mới giá trị, các tác giả đã đưa ra một công cụ vô cùng mạnh mẽ, đó là “Sơ đồ 4 hành động”. Công cụ này thách thức những logic đã ăn sâu trong một ngành bằng cách đặt ra bốn câu hỏi:
- Loại bỏ (Eliminate): Những yếu tố nào mà ngành của bạn vẫn xem là tiêu chuẩn nhưng thực chất không còn giá trị?
- Giảm thiểu (Reduce): Những yếu tố nào nên được giảm xuống thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn của ngành?
- Gia tăng (Raise): Những yếu tố nào nên được nâng lên cao hơn nhiều so với tiêu chuẩn của ngành?
- Tạo ra (Create): Những yếu tố hoàn toàn mới nào mà ngành chưa bao giờ cung cấp?
Case study: Từ quán cà phê “check-in” đến “ốc đảo” cho sự tập trung
Hãy xem cách áp dụng những lý thuyết này vào một câu chuyện thương hiệu thực tế. Một khách hàng tìm đến MondiaL. Anh là chủ một chuỗi cà phê nhỏ đang bị kẹt trong “đại dương đỏ” của thị trường F&B Việt Nam. Mọi quán cà phê đều cạnh tranh về: không gian “sống ảo”, Wi-Fi mạnh, và menu đa dạng.
Trong “Phiên Chẩn Đoán Thương Hiệu”, chúng tôi không bắt đầu bằng việc thiết kế logo. Chúng tôi bắt đầu bằng việc phân tích chiến lược. Chúng tôi nhận ra có một nhóm khách hàng lớn đang bị bỏ quên: những người làm việc tự do, những người cần một không gian để tập trung sâu, chứ không phải để check-in.
Từ đó, một chiến lược đại dương xanh được hình thành dựa trên Sơ đồ 4 hành động:
- Loại bỏ: Cuộc chiến về việc phải có “góc chụp ảnh triệu like”.
- Giảm thiểu: Menu đồ uống phức tạp. Chỉ tập trung vào cà phê chất lượng cao và các loại trà giúp tỉnh táo.
- Gia tăng: Chất lượng và số lượng ổ cắm điện, hệ thống ánh sáng chuyên dụng cho làm việc, chất lượng ghế ngồi trong thời gian dài.
- Tạo ra: Một “văn hóa im lặng” tại một số khu vực nhất định. Các “khoang làm việc cá nhân” (personal focus pods) cho những người cần sự riêng tư tuyệt đối.
Thương hiệu mới này không còn bán cà phê. Họ bán “sự tập trung”. Họ đã tạo ra một đại dương xanh của riêng mình, nơi họ không có đối thủ cạnh tranh trực tiếp. Đây chính là cách mà
MondiaL, với vai trò là “Chuyên Gia Tăng Trưởng Bằng Thương Hiệu” , giúp khách hàng biến một ý tưởng chiến lược thành một câu chuyện thương hiệu sống động và một mô hình kinh doanh “Thiết Kế Sinh Lời”.
Thương hiệu của bạn đang bơi ở đại dương nào?
“Chiến Lược Đại Dương Xanh” không phải là một cuốn sách về lý thuyết suông. Nó là một lời kêu gọi hành động, một sự thay đổi trong lăng kính nhìn nhận về cạnh tranh và thị trường.
“Cách duy nhất để đánh bại đối thủ là ngừng cố gắng đánh bại họ.” – W. Chan Kim
Việc tạo ra một đại dương xanh không phải là sự may mắn. Đó là một lựa chọn có ý thức, một quy trình có phương pháp. Nó đòi hỏi sự can đảm để loại bỏ đi những điều quen thuộc và kiến tạo nên những giá trị mới mẻ.
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi với cuộc chiến trong đại dương đỏ, có lẽ đã đến lúc bạn cần một tấm hải đồ và một chiếc la bàn. Việc tìm ra đại dương xanh đòi hỏi một đối tác chiến lược có thể cùng bạn phân tích, đặt câu hỏi và thách thức những lối mòn cũ.
Hãy bắt đầu hành trình của bạn bằng một [Phiên Chẩn Đoán Thương Hiệu]. Đây là bước đầu tiên trong
Lộ Trình Tăng Trưởng 3D của MondiaL, nơi chúng tôi sẽ cùng bạn sử dụng những công cụ chiến lược sắc bén để tìm ra vùng biển xanh tiềm năng cho chính thương hiệu của mình.
Link tham khảo: https://sobrief.com/books/blue-ocean-strategy
