Có một nghịch lý mà rất nhiều chủ doanh nghiệp nhỏ đều trải qua. Doanh thu của công ty trông rất ấn tượng. Các con số tăng trưởng hàng quý trông rất đẹp trên giấy tờ. Nhưng khi nhìn vào tài khoản ngân hàng, họ lại không thấy tiền đâu. Họ đang tạo ra một doanh nghiệp thành công, hay chỉ đang tạo ra một con quái vật ăn tiền?
Vấn đề này phổ biến đến mức nó được xem là “bình thường”. Nguyên nhân, theo tác giả Mike Michalowicz trong cuốn sách “Profit First” (Lợi Nhuận Trước Nhất), nằm ở một công thức kế toán đơn giản mà chúng ta đã được dạy từ lâu:
Doanh thu – Chi phí = Lợi nhuận
Công thức này trông rất logic, nhưng nó lại ẩn chứa một cái bẫy tâm lý chết người. Nó khiến chúng ta hành xử theo một thói quen tự nhiên: kiếm tiền, rồi thanh toán tất cả các hóa đơn, và nếu may mắn còn lại chút gì đó, thì đó là lợi nhuận. Điều này biến lợi nhuận thành một thứ thừa thãi, một thứ còn sót lại sau cùng.
Tại sao công thức kế toán truyền thống lại là một cái bẫy?
Vấn đề nằm ở Định luật Parkinson. Định luật này phát biểu rằng: “Công việc sẽ luôn nở ra để chiếm hết khoảng thời gian được ấn định cho nó”. Michalowicz đã điều chỉnh nó cho phù hợp với kinh doanh: “Chi phí sẽ luôn tăng lên để dùng hết số doanh thu hiện có”.
Khi bạn có tiền trong tài khoản, bạn sẽ có xu hướng tiêu nó. Bạn sẽ nghĩ: “Chúng ta cần nâng cấp văn phòng”, “Chúng ta nên chạy thêm quảng cáo”. Cứ thế, chi phí tăng lên cùng với doanh thu, và bạn bị mắc kẹt trong vòng lặp “sống sót qua ngày”, dù doanh nghiệp trông có vẻ ngày càng lớn mạnh.
Phương pháp “lợi nhuận trước nhất”: Một sự thay đổi nhỏ, một kết quả lớn
“Profit First” đề xuất một sự thay đổi vô cùng đơn giản nhưng mang tính cách mạng. Hãy đảo ngược công thức:
Doanh thu – Lợi nhuận = Chi phí
Công thức này hoạt động như thế nào?
Bằng cách trích một phần trăm lợi nhuận ra khỏi doanh thu ngay từ đầu, bạn đã buộc mình phải vận hành doanh nghiệp với số tiền còn lại. Nó giống như việc ăn trên một chiếc đĩa nhỏ hơn.
Bạn sẽ tự động ăn ít lại. Khi nguồn lực cho chi phí bị giới hạn, bạn sẽ buộc phải trở nên sáng tạo và hiệu quả hơn. Bạn sẽ đặt câu hỏi: “Làm thế nào để đạt được kết quả tương tự với ít tiền hơn?”.
Hệ thống “phong bì”: Làm thế nào để áp dụng vào thực tế?
Để thực hiện điều này, Michalowicz đề xuất một hệ thống đơn giản là chia tiền vào các tài khoản ngân hàng riêng biệt, giống như bỏ tiền vào các phong bì khác nhau:
- Lợi nhuận (Profit): Khoản tiền bạn không được động đến.
- Lương Chủ sở hữu (Owner’s Pay): Tiền lương bạn trả cho chính mình.
- Thuế (Tax): Tiền để dành để đóng thuế.
- Chi phí Vận hành (Operating Expenses): Số tiền còn lại để bạn điều hành doanh nghiệp.
Áp dụng tư duy “Profit First” cho việc xây dựng thương hiệu
Vậy tư duy này liên quan gì đến việc xây dựng thương hiệu? Nó liên quan mật thiết. Rất nhiều doanh nghiệp xem thương hiệu và marketing là một “trung tâm chi phí”. Họ đổ tiền vào các hoạt động quảng cáo một cách vô tội vạ với hy vọng sẽ tăng doanh thu.
Thương hiệu của bạn đang là một trung tâm chi phí hay một cỗ máy tạo ra lợi nhuận?
Hãy tưởng tượng một cửa hàng bán lẻ. Họ có doanh thu tốt nhưng lợi nhuận rất mỏng. Họ chi tiền cho đủ thứ: quảng cáo Facebook, in tờ rơi, tài trợ sự kiện nhỏ. Ngân sách marketing của họ là một khoản chi phí hỗn loạn.
Khi áp dụng tư duy “Profit First”, họ bắt đầu đặt câu hỏi khác đi: “Làm thế nào để thương hiệu của chúng ta tự nó tạo ra lợi nhuận?”. Họ tìm đến MondiaL, một đối tác có cùng triết lý “Thiết Kế Sinh Lời”.
Quá trình làm việc của chúng tôi lúc này giống như một cuộc “kiểm toán sức khỏe lợi nhuận” cho thương hiệu.
- Discover (Chẩn Đoán): Chúng tôi phát hiện ra rằng 80% chi phí marketing của họ không hiệu quả vì thông điệp thương hiệu mờ nhạt và không nhắm đúng đối tượng. Thương hiệu đang “rò rỉ” tiền.
- Develop (Kiến Tạo): Thay vì tiếp tục chi tiêu dàn trải, chúng tôi giúp họ “đầu tư” vào việc xây dựng một nền tảng thương hiệu vững chắc trước. Đây chính là hành động “trả cho lợi nhuận trước”. Một câu chuyện thương hiệu rõ ràng, một bộ nhận diện nhất quán, một thông điệp sắc bén.
- Deliver (Chứng Minh): Với nền tảng vững chắc này, mỗi đồng chi cho marketing sau đó trở nên hiệu quả hơn gấp nhiều lần. Thương hiệu giờ đây không còn là một khoản chi phí, nó đã trở thành một tài sản tự tạo ra khách hàng và lợi nhuận.
Doanh nghiệp của bạn tồn tại để tạo ra lợi nhuận
“Profit First” là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về mục đích cuối cùng của kinh doanh. Lợi nhuận không phải là một điều xa xỉ hay một thứ còn lại sau cùng. Nó là thước đo sức khỏe và sự bền vững của doanh nghiệp.
“Lợi nhuận không phải là một sự kiện. Nó là một thói quen.” – Mike Michalowicz
Nếu bạn mệt mỏi với việc nhìn doanh thu tăng mà lợi nhuận thì không, đã đến lúc áp dụng một hệ thống mới, không chỉ cho tài chính mà còn cho thương hiệu.
Hãy bắt đầu bằng một [Phiên Chẩn Đoán Thương Hiệu]. Đây là bước đầu tiên để các chuyên gia tại MondiaL giúp bạn phân tích xem thương hiệu của bạn đang “rò rỉ” tiền ở đâu, và làm thế nào để biến nó từ một trung tâm chi phí trở thành tài sản tạo ra lợi nhuận giá trị nhất của bạn.
Link tham khảo: https://sobrief.com/books/profit-first
