Trong văn hóa của người Việt, chúng ta được dạy rằng phải khiêm tốn. “Hữu xạ tự nhiên hương” là câu nói nằm lòng, với niềm tin rằng nếu chúng ta làm tốt, thành quả sẽ tự khắc được ghi nhận.
Nhưng trong thế giới công việc và kinh doanh đầy cạnh tranh ngày nay, liệu sự im lặng có còn là vàng?
Bạn đã bao giờ thấy một đồng nghiệp ít năng lực hơn lại được thăng chức? Hay một đối thủ có sản phẩm không bằng mình lại thắng thầu? Rất có thể, vấn đề không nằm ở chất lượng công việc của bạn. Vấn đề nằm ở chỗ không ai biết đến chất lượng đó.
Trong cuốn sách “Brag! The Art of Tooting Your Own Horn without Blowing It” (tạm dịch: Khoe! Nghệ thuật tự quảng bá mà không lố bịch), chuyên gia Peggy Klaus đã chỉ ra một sự thật phũ phàng: Nếu bạn không nói về thành công của mình, rất có thể sẽ không ai làm điều đó giúp bạn.
Tại sao chúng ta lại sợ “khoe”?
Từ “khoe” thường mang một hàm ý tiêu cực. Chúng ta sợ bị đánh giá là kiêu ngạo, khoác lác. Nỗi sợ này, kết hợp với áp lực văn hóa về sự khiêm tốn, đã tạo ra một rào cản tâm lý. Chúng ta chọn cách im lặng và hy vọng một ngày nào đó, cấp trên hoặc khách hàng sẽ tự nhận ra giá trị của chúng ta.
Nhưng Peggy Klaus khẳng định, hy vọng không phải là một chiến lược. Trong môi trường chuyên nghiệp, việc không thể trình bày thành quả của mình một cách hiệu quả sẽ dẫn đến những cơ hội bị bỏ lỡ, sự nghiệp chững lại và cảm giác bị đánh giá thấp.
“Khoe” một cách tinh tế: Đó không phải là kiêu ngạo, đó là kể chuyện
Vậy làm thế nào để nói về thành tựu của mình mà không trở nên lố bịch? Cuốn sách “Brag!” đã định nghĩa lại hoàn toàn khái niệm này.
“Khoe” một cách nghệ thuật không phải là nói những câu sáo rỗng như “Tôi rất tuyệt vời”. Đó là nghệ thuật kể chuyện. Cụ thể hơn, đó là việc chia sẻ những câu chuyện ngắn gọn, có thật về thành công của bạn. Một câu chuyện như vậy thường bao gồm:
- Thử thách: Vấn đề bạn đã đối mặt là gì?
- Hành động: Bạn đã làm gì để giải quyết nó?
- Kết quả: Kết quả bạn đạt được là gì và nó có ý nghĩa như thế nào?
Đây không phải là sự khoe khoang, đây là việc cung cấp bằng chứng về năng lực của bạn. Nó giúp người nghe hiểu rõ bối cảnh và giá trị mà bạn đã tạo ra.
Doanh nghiệp cũng cần phải học cách “Khoe”
Điều thú vị là, nỗi sợ “khoe” của một cá nhân cũng tương tự như sự lúng túng của một doanh nghiệp trong việc xây dựng thương hiệu.
Rất nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các SMEs, có sản phẩm rất tốt nhưng lại không biết cách kể câu chuyện của mình. Họ chìm nghỉm giữa một thị trường đông đúc, buộc phải cạnh tranh bằng cách liên tục giảm giá. Sự im lặng của một chuyên gia tài năng cũng giống như sự im lặng của một doanh nghiệp có thương hiệu mờ nhạt. Cả hai đều đang để giá trị của mình bị lãng phí.
Một doanh nghiệp cần có những “câu chuyện để khoe” của riêng mình. Đó có thể là một case study về việc giúp khách hàng tăng trưởng, một quy trình sản xuất độc đáo, hay câu chuyện về sự ra đời của sản phẩm. Công việc của một đối tác xây dựng thương hiệu chiến lược không chỉ là thiết kế một chiếc logo đẹp. Đó là việc giúp doanh nghiệp tìm ra những câu chuyện giá trị nhất và kiến tạo chúng thành những thông điệp nhất quán, thuyết phục để giao tiếp với thị trường.
Bắt đầu “Nhật Ký Thành Công” của bạn ngay hôm nay
Một trong những lời khuyên thiết thực nhất của Peggy Klaus là hãy bắt đầu một “Brag Log” – một cuốn nhật ký ghi lại tất cả những thành công của bạn, dù lớn hay nhỏ. Việc này giúp bạn không bỏ quên những thành tựu của mình và có sẵn “nguyên liệu” khi cần kể chuyện.
Tại MondiaL, trong giai đoạn Discover (Chẩn Đoán Chiến Lược), chúng tôi thường làm một việc tương tự với khách hàng. Chúng tôi cùng họ “lục lại” lịch sử, tìm kiếm những thành tựu, những điểm mạnh bị lãng quên để xây dựng nên một nền tảng thương hiệu vững chắc. Bởi vì cũng giống như một cá nhân, một doanh nghiệp không thể kể một câu chuyện thuyết phục về tương lai nếu không hiểu rõ những giá trị mình đã tạo ra trong quá khứ.
Sự khiêm tốn là một đức tính tốt, nhưng đừng để nó biến thành sự im lặng tai hại. Dù bạn là một cá nhân đang phát triển sự nghiệp hay một nhà lãnh đạo đang xây dựng doanh nghiệp, việc học cách “khoe” một cách tinh tế chính là học cách làm chủ câu chuyện và giao tiếp giá trị của chính mình.
Nguồn tham khảo: Thông tin tổng quan về sách “Brag!” được tham khảo từ Sobrief.
