Trong suốt 16 năm làm việc tại Mondial, tôi đã được đi đến nhiều vùng đất, lắng nghe nhiều câu chuyện của những người nông dân, những hợp tác xã đang ngày đêm “một nắng hai sương” để trồng nên những cây thảo dược quý giá của Việt Nam. Tôi thấy trong mắt họ niềm tự hào về sản phẩm mình làm ra.
Và tôi cũng thấy trong đó một nỗi trăn trở, một ngộ nhận phổ biến đã trở thành một bi kịch quen thuộc: “Chỉ cần mình trồng được cây thuốc tốt, sạch, đúng kỹ thuật, thì sẽ có thương lái đến tận vườn mua với giá cao.”
Có phải anh chị cũng từng nghĩ như vậy không?
Niềm tin vào chất lượng sản phẩm là nền tảng. Nhưng thực tế phũ phàng là, rất nhiều người nông dân vẫn rơi vào vòng luẩn quẩn “được mùa, mất giá”. Họ trồng ra “vàng” trong đất, nhưng lại phải bán đi với giá của “bùn” cho thương lái. Họ là người vất vả nhất, nhưng lại là người hưởng lợi ít nhất trong cả chuỗi giá trị.
Tại sao vậy? Bởi vì họ đã bỏ qua một khâu quan trọng nhất, khâu quyết định giá trị của sản phẩm khi ra thị trường. Đó chính là Marketing và Xây dựng Thương hiệu.
Marketing cho ngành thảo dược không phải là những gì quá cao siêu. Nó là cả một quá trình biến một nông sản thô thành một sản phẩm có thương hiệu, có câu chuyện, có uy tín và có một vị thế vững chắc trong tâm trí người tiêu dùng. Hôm nay, từ góc nhìn của một người làm chiến lược thương hiệu, hãy cùng tôi “bắt bệnh” những sai lầm đang khiến các sản phẩm thảo dược tâm huyết chưa được định giá xứng đáng, và tìm ra lời giải để anh chị thực sự làm chủ được số phận sản phẩm của mình.
Sai Lầm về TƯ DUY – Anh chị đang là “nông dân” hay “doanh nhân nông nghiệp”?
Đây là sự khác biệt cốt lõi, quyết định anh chị sẽ mãi là người làm thuê trên chính mảnh đất của mình hay trở thành một doanh nhân thực thụ.
Ngộ nhận 1: “Trồng trước, tìm đầu ra sau” – Canh bạc may rủi?
Đây là tư duy kinh doanh nông nghiệp phổ biến và rủi ro nhất. Thấy thị trường đang chuộng cây atiso, chúng ta đổ xô trồng atiso. Nghe nói sâm dây Ngọc Linh có giá, chúng ta lại tìm giống về trồng. Chúng ta lao vào sản xuất mà không có một kế hoạch tiêu thụ rõ ràng.
Tư duy đúng: Marketing phải bắt đầu trước cả khi gieo trồng.
- Anh chị sẽ bán cho ai? Công ty dược, công ty thực phẩm chức năng hay bán lẻ trực tiếp cho người tiêu dùng?
- Họ yêu cầu tiêu chuẩn chất lượng gì? (Hàm lượng hoạt chất, chứng nhận VietGAP, GACP-WHO…).
- Giá thị trường đang ở mức nào và đối thủ của mình là ai?
Trả lời được những câu hỏi này trước sẽ giúp anh chị có một kế hoạch sản xuất “chắc cú”, không còn phải phó mặc cho sự may rủi và thương lái.
Ngộ nhận 2: Các chứng nhận chất lượng là “gánh nặng” rườm rà?
Nhiều nông dân, hợp tác xã “ngại” làm các chứng nhận như VietGAP, GACP-WHO (Thực hành tốt trồng trọt và thu hái dược liệu của Tổ chức Y tế Thế giới) vì cho rằng chúng tốn kém và phức tạp.
Góc nhìn cá nhân: Trong một thị trường mà niềm tin bị xói mòn bởi dược liệu bẩn, không rõ nguồn gốc, các chứng nhận này không phải là gánh nặng. Nó là “tấm hộ chiếu quyền lực”. Nó là lời khẳng định đanh thép về chất lượng, giúp sản phẩm của anh chị bước chân vào những kênh phân phối khó tính nhất như nhà máy dược phẩm, hệ thống siêu thị organic hay thị trường xuất khẩu, với mức giá cao hơn hẳn.
Sai lầm về XÂY DỰNG THƯƠNG HIỆU – “Vàng” trong đất nhưng lại được bán đi với giá của “đất”?
Đây là giai đoạn anh chị biến nông sản thô thành một sản phẩm có giá trị gia tăng.
“Mục tiêu cuối cùng của nông nghiệp không phải là trồng trọt, mà là sự tu dưỡng và hoàn thiện con người.” – Masanobu Fukuoka, nhà triết học nông nghiệp Nhật Bản.
Tương tự, mục tiêu của kinh doanh thảo dược không chỉ là bán cây cỏ, mà là mang đến một giải pháp sức khỏe đáng tin cậy.
Bao bì sản phẩm: Là “thầy thuốc thầm lặng” hay là một chiếc túi nilon vô danh?
Kể cả khi anh chị đã sấy khô, chế biến sản phẩm, nhưng lại đựng nó trong một chiếc túi zip dán nhãn sơ sài, thì giá trị của nó cũng không thể tăng lên được. Với một sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, bao bì chính là bộ mặt của sự an toàn, uy tín và chuyên nghiệp.
Tại Mondial, chúng tôi tin rằng bao bì phải là một “Thiết kế Biết Nói”. Nó phải “nói” được nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, “nói” được những công dụng quý giá, và quan trọng nhất là “nói” được câu chuyện tâm huyết của người làm ra nó. Một bao bì chuyên nghiệp sẽ giúp sản phẩm của anh chị tự tin đứng trên kệ hàng và chinh phục niềm tin của khách hàng.
Anh chị có đang bỏ quên “linh hồn” của sản phẩm là câu chuyện thương hiệu không?
Tại sao chè Thái Nguyên, nước mắm Phú Quốc lại có giá trị cao như vậy? Vì nó gắn liền với một câu chuyện, một chỉ dẫn địa lý, một niềm tự hào.
Thảo dược của anh chị cũng vậy. Nó được trồng trên vùng đất nào? Vùng đất đó có gì đặc biệt về thổ nhưỡng, khí hậu? Ai là người trồng ra nó? Quy trình canh tác có gì khác biệt?
Đừng chỉ bán một sản phẩm. Hãy kể một câu chuyện. Câu chuyện về “Trà hoa cúc tiến vua được trồng tại vùng đất Hưng Yên ngàn năm văn hiến” chắc chắn sẽ có giá trị và sức hấp dẫn hơn nhiều một gói “Trà hoa cúc” không rõ nguồn gốc.
Sai lầm trong TIẾP CẬN THỊ TRƯỜNG – Tại sao “thương lái” lại là người quyết định số phận sản phẩm của bạn?
Đây là khâu cuối cùng, đưa sản phẩm đến tay người cần nó.
Anh chị có đang phụ thuộc vào một kênh bán hàng duy nhất không?
Phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái sẽ khiến anh chị mất đi quyền định đoạt về giá và không thể kiểm soát được sản phẩm của mình sẽ đi về đâu. Hãy chủ động đa dạng hóa kênh phân phối của mình:
- Kênh B2B: Chủ động chuẩn bị hồ sơ năng lực, các giấy tờ chứng nhận, bảng phân tích kiểm nghiệm chất lượng để “gõ cửa” các công ty dược phẩm, thực phẩm chức năng.
- Kênh B2C: Xây dựng các kênh bán hàng trực tuyến (website, Fanpage, sàn thương mại điện tử) để bán sản phẩm đã qua chế biến, đóng gói trực tiếp đến người tiêu dùng, giúp thu về lợi nhuận tối đa.
Lời kết: Lý do Mondial tồn tại và thành công trong 16 năm qua
Vậy, đâu là con đường để biến những thảo dược quý giá của Việt Nam thành những thương hiệu mạnh, có giá trị kinh tế cao và bền vững?
Câu trả lời nằm ở việc chuyển đổi tư duy. Từ một người nông dân sản xuất giỏi, hãy trở thành một doanh nhân nông nghiệp có tư duy thương hiệu và marketing.
Và đây cũng chính là câu trả lời cho câu hỏi: “Lý do lớn nhất khách hàng hài lòng và chọn Mondial trong 16 năm qua là gì?”
Bởi vì, tại Mondial, chúng tôi không chỉ thiết kế một cái bao bì đẹp. Chúng tôi không bắt đầu bằng câu hỏi “Anh muốn thiết kế nó trông ra sao?”. Chúng tôi bắt đầu bằng những câu hỏi chiến lược: “Thương hiệu của anh chị cần ‘NÓI’ điều gì để người tiêu dùng thành thị tin tưởng vào độ an toàn và tinh khiết? Làm thế nào để bao bì này không chỉ đẹp, mà phải là một công cụ bán hàng, một lời cam kết về chất lượng?”.
Mondial đưa tư duy thương hiệu và marketing vào triển khai thiết kế để dự án thành công dài hạn.
Thành công của chúng tôi trong 16 năm qua được xây dựng trên sự thấu hiểu rằng, thiết kế chính là công cụ để gia tăng giá trị cho sản phẩm cốt lõi. Chúng tôi giúp các nhà sản xuất, các hợp tác xã “đóng gói” câu chuyện, sự tâm huyết và chất lượng sản phẩm của họ vào một hình hài thương hiệu chuyên nghiệp, thuyết phục. Khi một thiết kế bao bì của chúng tôi giúp một sản phẩm OCOP tăng giá bán gấp 3 lần và có mặt trong các hệ thống siêu thị lớn, đó chính là sự hài lòng lớn nhất.
Nếu anh chị đang sở hữu “vàng trong đất” và tin rằng công sức của mình xứng đáng được đền đáp nhiều hơn, hãy bắt đầu bằng việc xây dựng cho nó một “tiếng nói” thương hiệu đủ mạnh mẽ để chinh phục thị trường.
