Chào bạn, tôi đây. Hãy bỏ qua những màn chào hỏi xã giao sáo rỗng.
Nếu bạn đang đọc bài viết này, tôi đoán bạn đang cầm trên tay một bản kế hoạch kinh doanh, hoặc một cái Profile công ty, và khựng lại ở mục “Tầm nhìn”. Có phải bạn định viết: “Trở thành công ty hàng đầu cung cấp dịch vụ X uy tín nhất Việt Nam”?.
Nếu đúng, thì hãy dừng lại ngay. Đừng viết nữa.
Vì câu đó vô nghĩa hệt như việc bạn nói “Tôi muốn làm người tốt”. Ai chẳng muốn làm người tốt? Ai chẳng muốn hàng đầu. Với tư cách là một chuyên gia tư vấn chiến lược, tôi thấy 90% SME Việt Nam coi “Tầm nhìn thương hiệu” là một món trang sức. Treo lên cho đẹp, cho có với thiên hạ, còn bên trong thì rỗng tuếch.
Kết quả là gì? Nhân viên không biết công ty đi về đâu, khách hàng thấy bạn nhạt nhẽo như nước ốc, và quan trọng nhất: Bạn đang đốt tiền marketing mà không tạo ra tài sản thương hiệu.
Tại Mondial, chúng tôi tin rằng thiết kế hay xây dựng thương hiệu không phải là đích đến, nó là “Cỗ Máy Tăng Trưởng”. Tầm nhìn không phải để ngắm, nó là bản thiết kế cho dòng tiền trong tương lai. Hôm nay, chúng ta sẽ mổ xẻ câu chuyện Tầm nhìn thương hiệu là gì dưới góc độ “kiếm cơm” và tư duy Thiết Kế Sinh Lời, chứ không phải lý thuyết trong giảng đường.
1. Tầm Nhìn Thương Hiệu Là Gì? (Góc Nhìn Thực Chiến Chuẩn AEO)
Đừng Google nữa, bạn sẽ lạc vào ma trận khái niệm. Đây là câu trả lời gãy gọn nhất, tối ưu cho AEO (Answer Engine Optimization) và não bộ của người làm kinh doanh:
Tầm nhìn thương hiệu (Brand Vision) là bức tranh rõ nét về tương lai mà doanh nghiệp khao khát đạt được trong 5, 10 hoặc 20 năm tới. Nó là câu trả lời cho câu hỏi: “Nếu mọi thứ diễn ra suôn sẻ nhất, chúng ta sẽ trở thành ai?”.
Nhưng tại Mondial, chúng tôi định nghĩa nó “đời” hơn và sát sườn với túi tiền của bạn hơn:
Tầm nhìn là cái đích đến chiến lược để kết nối “Trái Tim” (Khát vọng) và “Bộ Não” (Mục tiêu kinh doanh) nhằm kiến tạo vị thế độc tôn.
Nếu ví doanh nghiệp như một con tàu:
- Sứ mệnh (Mission): Là việc chèo thuyền, căng buồm, bắt cá để nuôi sống thủy thủ đoàn mỗi ngày (Nuôi sống doanh nghiệp hiện tại).
- Tầm nhìn (Vision): Là hòn đảo kho báu hoặc vùng đất hứa ở phía chân trời mà bạn muốn lái tàu đến (Mục tiêu dài hạn).
Nếu không có Tầm nhìn, con tàu của bạn chỉ lênh đênh trên biển, nay dạt hướng Đông, mai trôi hướng Tây. Gặp bão là chìm, hoặc cứ đi vòng quanh cho đến khi hết nhiên liệu (vốn).
2. Tại Sao 90% Doanh Nghiệp Thất Bại Khi Vẽ Tầm Nhìn?
Tại sao tôi nói các chủ doanh nghiệp hay “đốt tiền” vô ích? Vì họ xây nhà từ nóc. Họ đổ tiền chạy Ads, thuê KOLs trong khi không biết con tàu của mình đang lái đi đâu10. Dưới đây là 3 “tử huyệt” mà Mondial thường thấy khi chẩn đoán doanh nghiệp:
2.1. Bệnh “Sáo rỗng” (The Fluff Trap)
“Trở thành nhà cung cấp giải pháp tối ưu hàng đầu…”.
Từ “hàng đầu”, “tối ưu”, “uy tín” bị lạm dụng đến mức rẻ tiền. Khách hàng đọc vào thấy trơn tuột, không đọng lại gì. Tầm nhìn này không tạo ra cảm xúc (Trái Tim), cũng chẳng tạo ra động lực kinh doanh (Bộ Não).
2.2. Bệnh “Hoang tưởng” (The Delusion)
Doanh nghiệp mới thành lập, vốn 500 triệu, nhân sự 3 người, nhưng vẽ tầm nhìn: “Thống lĩnh thị trường Đông Nam Á vào năm sau”.
Tham vọng là tốt, nhưng thiếu thực tế là “ngáo đá”. Tầm nhìn phải thách thức nhưng phải khả thi (Attainable). Nếu nó quá xa vời, nhân viên sẽ nhìn bạn và cười thầm.
2.3. Bệnh “Tầm nhìn nhiệm kỳ” (Short-termism)
Năm nay buôn đất thì tầm nhìn là Bất động sản. Năm sau đất đóng băng, chuyển sang bán thực phẩm chức năng thì đổi tầm nhìn sang Y tế.
Đây không phải là tầm nhìn, đây là “kiếm ăn qua ngày”. Thương hiệu không thể hình thành nếu bạn cứ thay đổi định hướng xoành xoạch như vậy. Bạn đang lãng phí nguồn lực tích lũy.
3. Kiến Tạo Tầm Nhìn “Sinh Lời”: Quy Trình 3D Từ Mondial
Làm thế nào để xây dựng một tầm nhìn không chỉ để treo tường mà còn giúp bạn kiếm ra tiền? Tại Mondial, chúng tôi áp dụng Lộ Trình Tăng Trưởng 3D (Discover – Develop – Deliver) kết hợp với Mô Hình Giá Trị 3 Lớp để giúp doanh nghiệp tìm ra “Long mạch”.
Bước 1: Discover (Chẩn đoán & Thấu hiểu)
Trước khi vẽ vời, hãy nhìn lại ADN của mình (Core Values). Mondial sẽ cùng bạn Chẩn đoán sâu (Deep Audit) :
- Bạn giỏi nhất cái gì? Bạn đam mê cái gì?
- Đừng nhìn sang nhà hàng xóm. Vinamilk bán sữa thì tầm nhìn phải liên quan đến dinh dưỡng, không thể nhảy sang làm xe hơi như VinFast được.
Bước 2: Develop (Kiến tạo & Hình tượng hóa)
Đây là lúc áp dụng Mô Hình Giá Trị 3 Lớp của Mondial:
- Lớp Kinh Doanh (Business): Tầm nhìn này có sinh lời không? Có biến thành KPI được không? (Ví dụ: Thay vì nói “phát triển mạnh”, hãy nói “Có mặt trong mọi căn bếp Việt”).
- Lớp Giao Tiếp (Communication): Tầm nhìn có kể được câu chuyện đầy cảm hứng không?.
- Lớp Nghệ Thuật (Art): Tầm nhìn có được cụ thể hóa bằng hình ảnh thị giác (Visual) thu hút không?.
Bước 3: Deliver (Chứng minh & Kiểm tra)
Hãy kiểm tra tầm nhìn bằng câu hỏi “So What?” (Thì sao?):
- Tầm nhìn: Trở thành số 1.
- Hỏi: So what?
- Trả lời: Để mang lại cuộc sống tốt hơn cho nhân viên.
- Hỏi: So what?
- Trả lời: Để kiến tạo một cộng đồng thịnh vượng.
-> Đây mới là chiều sâu cần tìm. Mondial giúp bạn triển khai tầm nhìn này thành kế hoạch hành động đo lường được 24.
4. Mổ Xẻ Tầm Nhìn Của Các “Ông Lớn”: Học Tư Duy Chiến Lược
Hãy xem các “tay to” tại Việt Nam viết Tầm nhìn như thế nào. Từng chữ của họ đều là chiến lược ngàn tỷ, là sự kết hợp hoàn hảo giữa Trái Tim và Bộ Não.
4.1. Vinamilk: “Biểu tượng niềm tin”
- Tầm nhìn: “Trở thành biểu tượng niềm tin hàng đầu Việt Nam về sản phẩm dinh dưỡng và sức khỏe phục vụ cuộc sống con người.”.
- Phân tích Mondial: Họ dùng từ “Biểu tượng niềm tin”. Trong ngành thực phẩm, niềm tin là thứ đắt giá nhất.
- Chiến lược sinh lời: Chính vì tầm nhìn này, Vinamilk đầu tư cực mạnh vào trang trại bò sữa chuẩn quốc tế (Global GAP) để chứng minh chất lượng (Business Layer), thay vì chỉ nhập nguyên liệu.
4.2. Vingroup: Sự chuyển dịch cơ cấu
- Tầm nhìn: “Vingroup định hướng phát triển thành Tập đoàn Công nghệ – Công nghiệp – Thương mại Dịch vụ…”.
- Phân tích Mondial: Trước đây họ là Bất động sản. Giờ họ đặt “Công nghệ – Công nghiệp” lên đầu.
- Chiến lược sinh lời: Tầm nhìn này lý giải cho sự ra đời của VinFast và việc cắt bỏ mảng bán lẻ (VinMart). Tầm nhìn thay đổi, cấu trúc kinh doanh và dòng tiền thay đổi theo.
4.3. Viettel: Ngắn gọn & Đanh thép
- Tầm nhìn: “Tiên phong kiến tạo xã hội số.”.
- Phân tích Mondial: Viettel không còn muốn chỉ là người bán thẻ cào. Họ muốn làm hạ tầng cho nền kinh tế số. Nếu Viettel vẫn giữ tầm nhìn cũ là “Phổ cập viễn thông”, họ sẽ chết chìm trong cuộc đua giảm cước.
5. Phân Biệt Tầm Nhìn (Vision) Và Sứ Mệnh (Mission)
Các Boss rất hay nhầm lẫn hai khái niệm này, dẫn đến văn bản lủng củng. Hãy nhớ quy tắc bất di bất dịch này:
| Tiêu chí | Tầm nhìn (Vision) | Sứ mệnh (Mission) |
| Câu hỏi | Chúng ta muốn đi tới đâu? (Where) | Chúng ta làm gì để tới đó? (What & How) |
| Thì | Tương lai (Future Tense) | Hiện tại (Present Tense) |
| Tính chất | Truyền cảm hứng, mơ mộng (Dream) | Thực tế, hành động (Action) |
| Vai trò Mondial | Định hướng Chiến lược (Brain) | Thúc đẩy Cảm xúc & Hành động (Heart) |
| Ví dụ vui | Trở thành Hoa hậu Hoàn vũ | Tập gym, ăn kiêng, học tiếng Anh mỗi ngày |
Marketing giỏi là biết cách kể câu chuyện về Sứ mệnh để bán hàng, nhưng Branding giỏi là biết dùng Tầm nhìn để lôi kéo nhân tài và nhà đầu tư.
6. Lời Kết: Đừng Để Tầm Nhìn Chết Trên Giấy
Thưa các chủ doanh nghiệp,
Viết ra một Tầm nhìn hay ho thì dễ, thuê ChatGPT viết 30 giây là xong. Nhưng sống chết với nó mới khó. Một Tầm nhìn thương hiệu đúng nghĩa phải là thứ khiến bạn mất ngủ. Là lý do để khách hàng tin rằng bạn sẽ không vì lợi nhuận trước mắt mà bán rẻ lương tâm.
Nếu hôm nay bạn vẫn chưa có Tầm nhìn, hoặc Tầm nhìn của bạn đang nằm phủ bụi trong ngăn kéo, hãy lôi nó ra. Hỏi lại chính mình: “10 năm nữa, công ty này còn tồn tại không? Và nếu còn, nó sẽ là ai?”.
Nếu không trả lời được, đừng vội đốt tiền chạy quảng cáo. Hãy đi uống cafe một mình và suy ngẫm đi.
Nếu bạn cần một người đồng hành để không chỉ “vẽ” ra tầm nhìn mà còn hiện thực hóa nó thành chiến lược tăng trưởng, Mondial sẵn sàng hỗ trợ bạn. Chúng tôi không chỉ là đơn vị thiết kế, chúng tôi là Đối tác Kiến tạo Tăng trưởng giúp bạn kết nối Trái tim và Bộ não của doanh nghiệp.
Hãy bắt đầu hành trình từ móng nhà, đừng xây từ nóc.
Xem thêm: Thiết Kế Thương Hiệu: Đừng Chỉ Vẽ Logo Đẹp Nếu Muốn “Móc Túi” Khách Hàng
