Trên hành trình tìm kiếm công thức cho sự tăng trưởng, rất nhiều nhà lãnh đạo và người làm marketing đã tìm đến “6 bước xây dựng chiến lược marketing” như một kim chỉ nam. Quy trình kinh điển này thường bao gồm:
- Xác định mục tiêu kinh doanh.
- Đánh giá quy mô thị trường.
- Xác định xu hướng và tốc độ tăng trưởng.
- Tìm hiểu sâu về đối thủ cạnh tranh.
- Xác định đúng phân khúc khách hàng.
- Kiểm tra các yếu tố bên trong và bên ngoài (SWOT).
Về lý thuyết, đây là một quy trình phân tích thị trường (Market Analysis) rất logic, bài bản và cần thiết. Nó cung cấp cho bạn một bức tranh toàn cảnh về “sân chơi” mà bạn đang tham gia.
Nhưng, đây cũng chính là một cái bẫy. Tại MondiaL, qua quá trình làm việc với hàng trăm doanh nghiệp, chúng tôi nhận ra rằng việc chỉ tuân theo 6 bước này sẽ bỏ quên mảnh ghép quan trọng nhất, khiến cho mọi chiến lược dù được phân tích kỹ lưỡng đến đâu cũng trở nên vô hồn và thiếu sức cạnh tranh.
Nó giống như việc bạn đã khảo sát địa chất, đo đạc khu đất, và có trong tay danh sách mọi loại vật liệu tốt nhất… nhưng lại hoàn toàn không có bản vẽ kiến trúc của ngôi nhà. Bạn biết mình có gì và sân chơi có gì, nhưng bạn không biết mình sẽ xây nên một công trình như thế nào cho khác biệt.
Tại Sao Chỉ Phân Tích Thị Trường Lại Dẫn Đến Những Chiến Lược “Vô Hồn”?
Khi bạn xây dựng chiến lược chỉ dựa trên việc phân tích các yếu tố bên ngoài, bạn sẽ đối mặt với những rủi ro nghiêm trọng:
- Tạo ra các chiến lược “Me-too” (Bắt chước): Nếu bạn và đối thủ cùng phân tích một bộ dữ liệu thị trường, rất có thể cả hai sẽ đi đến những kết luận logic tương tự nhau. Điều này dẫn đến những chiến lược na ná nhau, và cuối cùng lại kéo nhau vào cuộc chiến về giá.
- Thiếu sự kết nối cảm xúc: Một chiến lược dựa hoàn toàn trên dữ liệu và phân tích sẽ rất lý tính, nhưng lại thiếu đi “linh hồn” – câu chuyện và những giá trị cốt lõi để có thể kết nối với trái tim khách hàng.
- Không có lợi thế cạnh tranh bền vững: Lợi thế cạnh tranh thực sự không đến từ việc hiểu thị trường. Nó đến từ việc bạn là ai trong thị trường đó. Thiếu đi bản sắc riêng, mọi lợi thế của bạn đều có thể bị sao chép.
Phân tích thị trường cho bạn biết bạn đang ở đâu. Nhưng nó không cho bạn biết bạn nên trở thành ai để chiến thắng.
Giải Pháp Của MondiaL: Kiến Tạo “Bản Vẽ Kiến Trúc” Thương Hiệu Trước Khi “Chọn Vật Liệu”
Tại MondiaL, chúng tôi tin rằng một chiến lược marketing hay một mô hình kinh doanh hiệu quả phải được sinh ra từ một nền tảng vững chắc hơn. Đó chính là Bản Sắc Thương Hiệu.
Chúng tôi không chỉ thực hiện 6 bước phân tích trên. Chúng tôi đặt chúng vào một quy trình lớn hơn, sâu sắc hơn, bắt đầu từ việc kiến tạo “bản vẽ kiến trúc” cho ngôi nhà thương hiệu của bạn.
Bước 0 – “Khai Quật” Nền Móng (Giai đoạn DISCOVER)
Trước cả khi phân tích thị trường, chúng tôi bắt đầu bằng việc nhìn vào bên trong. Trong giai đoạn DISCOVER (Chẩn Đoán), chúng tôi cùng bạn khai quật và định hình nên “linh hồn” của doanh nghiệp:
- Tầm nhìn, Sứ mệnh, Giá trị cốt lõi: Tại sao bạn tồn tại và bạn tin vào điều gì?
- Tính cách và Câu chuyện thương hiệu: Đâu là bản sắc độc nhất làm nên con người bạn?
Đây chính là “bản vẽ kiến trúc”, là nền tảng bất biến để định hướng cho mọi phân tích và quyết định sau này.
Bước 1-6 (Phân Tích) – “Đo Đạc” Sân Chơi Qua Lăng Kính Thương Hiệu
Sau khi đã có “bản vẽ”, chúng tôi mới bắt đầu thực hiện 6 bước phân tích thị trường. Nhưng lúc này, chúng tôi không phân tích một cách vô định. Mọi dữ liệu về thị trường, đối thủ, khách hàng đều được soi chiếu qua lăng kính của bản sắc thương hiệu đã được xác định.
Chúng tôi không chỉ hỏi “Khách hàng muốn gì?”. Chúng tôi hỏi “Đâu là nhóm khách hàng có cùng hệ giá trị với chúng ta và chúng ta có thể phục vụ họ tốt nhất?”.
“Xây Dựng” & “Hoàn Thiện” (Giai đoạn DEVELOP & DELIVER)
Khi đã có “bản vẽ” (Thương hiệu) và “danh sách vật liệu” (Phân tích thị trường), chúng tôi mới bắt tay vào việc “xây dựng”.
- Giai đoạn DEVELOP (Kiến Tạo): Chúng tôi biến chiến lược thành những tài sản hữu hình như logo, bộ nhận diện, website… Tất cả đều được kiến tạo để thể hiện đúng “linh hồn” và phục vụ cho mục tiêu kinh doanh.
- Giai đoạn DELIVER (Chứng Minh): Chúng tôi đảm bảo ngôi nhà được xây dựng vững chắc và mang lại giá trị thực sự, thông qua việc đo lường và chứng minh ROI, đúng với lời hứa “Thiết Kế Sinh Lời”.
Bức Tranh Toàn Cảnh: Sự Khác Biệt Giữa Phân Tích và Chiến Lược
Để dễ hình dung, sự khác biệt cốt lõi nằm ở đây:
- Phân Tích Thị Trường (6 bước trên): Là quá trình thu thập dữ kiện để trả lời câu hỏi “Cái gì?” (Thị trường có gì? Đối thủ có gì? Khách hàng là ai?). Nó mang tính chất mô tả, nhìn từ ngoài vào.
- Chiến Lược Thương Hiệu (Cách tiếp cận của MondiaL): Là quá trình đưa ra quyết định dựa trên bản sắc để trả lời câu hỏi “Tại sao?” và “Như thế nào?” (Tại sao khách hàng phải chọn chúng ta? Chúng ta sẽ chiến thắng như thế nào?). Nó mang tính chất định hướng, nhìn từ trong ra.
Lời Kết
Việc nghiên cứu và phân tích thị trường là cực kỳ cần thiết. Nhưng đừng dừng lại ở đó. Đừng để những phân tích lý tính dẫn dắt bạn đến những chiến lược “vô hồn” và dễ bị sao chép.
Hãy bắt đầu từ điểm khởi đầu quan trọng nhất: chính bản thân doanh nghiệp bạn. Hãy tìm ra “linh hồn”, câu chuyện, và những giá trị độc nhất của mình.
Đó mới là nền tảng vững chắc nhất để xây dựng một chiến lược thương hiệu thực sự khác biệt, một “ngôi nhà” không chỉ vững chãi về kết cấu, mà còn có một phong cách kiến trúc độc đáo, thu hút đúng những người muốn tìm đến.
Nếu bạn đã sẵn sàng để kiến tạo “bản vẽ kiến trúc” cho thương hiệu của mình, thay vì chỉ đi thu thập thông tin về “vật liệu xây dựng”, hãy kết nối với MondiaL.
